ရာဇဝင်နောက်ခံနှင့် စတင်သည့်အချိန်များ

စင်ဂယ် မော့လ် ဝီစကီဟာ စကော့တလန်ရဲ့ ရှေးဟောင်း ရာဇဝင်ထဲမှာ အရေးကြီးတဲ့နေရာယူထားတယ်။ ၁၄၉၄ ခုနှစ်မှာ ဘုန်းတော်ကြီးတွေက “ဝါတာ အော့ဖ် လိုက်ဖ်” ဆိုတဲ့ အရက်ဖျော်စက်တာမှ စတင်တယ်။ ဒီနည်းလမ်းတွေက ဥရောပမြေက အရက်ဖျော်စက်ပညာတွေကနေ ဝင်လာတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။ ပထမတုန်းကတော့ လယ်သမားတွေအတွက် ရိုးရှင်းတဲ့ အရက်တစ်မျိုးသာဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အချိန်နှစ်ရာစုများဆက်တိုက်ကာလအတွင်း လူမှုယဉ်ကျေးမှုထဲဝင်ပြီး စကော့တလန်နိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဂုဏ်သိက္ခာတစ်ခုပြီးဖြစ်လာတယ်။ ၁၈၂၃ ခုနှစ်က Excise Act ဖြတ်တောက်ပြီးနောက် တရားဝင် စက်ရုံတွေ ဖွင့်ခွင့်ရလာခဲ့ပြီး နာမည်ကြီးစက်ရုံတွေ တစ်ခုခြင်းစီ တည်ထောင်လာတယ်။ ဒီကတည်းက စကော့တလန် ဝီစကီက နိုင်ငံတစ်ကာမှာလည်း လူသိများလာတယ်။

ဒေသအလိုက် အထူးအရသာများ

စကော့တလန်မှာ ဝီစကီထုတ်လုပ်သည့် ဒေသငါးခုရှိတယ်။ ဒါတွေက Highlands, Speyside, Islay, Lowlands နဲ့ Campbeltown တို့ပဲဖြစ်တယ်။ Highlands က ဧရိယာအကျယ်ဆုံးပြီး အနံ့အရသာကလည်း မတူဘူး။ အနောက်ပိုင်းမှာတော့ မီးခိုးနံ့ပြင်းပြင်းနဲ့ ထိခိုက်မှုအရသာရှိတယ်။ အရှေ့ပိုင်းမှာ ပျော့ပြောင်းတဲ့ ပန်းနံ့လည်း ရနိုင်တယ်။ Speyside က ဝီစကီစက်ရုံ အများဆုံးပါ။ ဒီဒေသထွက် ဝီစကီတွေမှာ ချိုမြိန်တဲ့ အသီးနံ့နဲ့ သေးသေးလေး ဟင်းမွှေးစပ်နံ့တွေ ပါတယ်။ Islay ကျွန်းကတော့ မီးခိုးနံ့ ပြင်းထန်ပြီး ပင်လယ်ရေခဲဆန်ဆန်ရနံ့ရှိတယ်။ Lowlands က ပိုပြီး ပျော့ပျောင်းတဲ့ ဝီစကီထုတ်တယ်။ Campbeltown ကတော့ မြှေးစပ်ပြီး အဆီပါဝင်တဲ့ အနံ့အရသာတွေ ရှိတယ်။ ဒေသတစ်ခုခြင်းက သူ့သဘာဝ၊ မြေညီနဲ့ ရာသီဥတုအပေါ် မူတည်ပြီး အနံ့အရသာ ကွဲပြားလာတယ်။

ထင်ရှားသော အစက်ရိုက်ဆိုင်များ

ဒီဒေသတွေထဲမှာ နာမည်ကြီးတဲ့ စက်ရုံတွေလည်း ရှိတယ်။ Speyside မှာရှိတဲ့ Macallan က Sherry ဘူးထဲထားပြီး အနံ့အရသာကိုပိုပြီး ကြွယ်ဝစေတယ်။ Macallan 18 လို အထင်ကြီးတဲ့ မော်ဒယ်တွေကလည်း ရှိတယ်။ Glenfiddich ကလည်း Speyside မှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာဈေးကွက်ထဲ ဝီစကီကို ပထမဆုံး ဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ စက်ရုံဖြစ်တယ်။ Islay မှာ Lagavulin ဆိုတဲ့ နာမည်ကြီးစက်ရုံက ပြင်းပြင်း မီးခိုးနံ့နဲ့ ဆေးရနံ့ထွက်တဲ့ ဝီစကီထုတ်တယ်။ Highlands မှာရှိတဲ့ Glenmorangie ကတော့ စောတန်၊ ပေါ့ စသည်ဖြင့် အခြားအရက်ဘူးတွေထဲ ထားပြီး အနံ့အရသာ အသစ်တွေ ဖန်တီးတယ်။ ဒါကြောင့် ဝီစကီစက်ရုံတိုင်းမှာ သူ့ပုံစံ၊ သူ့အနုပညာနည်းလမ်းရှိတယ်။

အိုက်ဘူးထဲမှာ အရွယ်ရောက်စေခြင်း

စင်ဂယ် မော့လ် ဝီစကီရဲ့ အဓိကအဆင့်ကတော့ အိုက်ဘူးထဲ သိမ်းပြီး အရွယ်ရောက်စေဖို့ပဲဖြစ်တယ်။ တရားဝင်အားဖြင့် အနည်းဆုံး ၃ နှစ်ထက်ပို သိမ်းထားရတယ်။ ပိုအသက်ကြီးလေလေ အနံ့အရသာက ပိုပြီး အဆင့်မြင့်တယ်။ အိုက်ဘူးထဲက သစ်သားကနေ tannins, vanillin, lignins တို့ထွက်ပြီး ဝီစကီကို အရောင်နဲ့ အရသာထည့်ပေးတယ်။ "angel’s share" ဆိုတဲ့ အရက်ပျောက်ဆုံးမှုလည်း warehouse ရဲ့ အပူချိန်နဲ့ စိုထိုင်းဆမှာ မူတည်ပြီး ဖြစ်တယ်။ ဘူးရင်းမြစ်က ex-bourbon American oak လား၊ Spanish sherry လားဆိုတာပေါ်မူတည်ပြီး အနံ့အရသာကလည်း မတူဘူး။ Vanilla ချိုမွှေးမှု၊ သီးခြောက်နံ့ စတာတွေ ထွက်တယ်။

အထူးတလည်ဘူးများသို့ ပြောင်း၍ အရသာတိုးစေခြင်း

တစ်ခါတစ်လေ အနံ့အရသာပိုစေဖို့ Sherry, Port, Madeira, Rum စတဲ့ အရက်တစ်မျိုးကနေ အသုံးပြုပြီးသား ဘူးတွေထဲ ပြန်ပြောင်းထည့်တယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက ဝီစကီထဲ dried fruits, nuts, spices, tropical fruits စတဲ့ အသစ်တိုးတဲ့ အနံ့တွေထွက်စေတယ်။ master blender တွေက အသက်ကွဲတဲ့ ဘူးတွေနဲ့ မတူတဲ့ အရွယ်ရောက်ထားတဲ့ ဝီစကီတွေကို ပေါင်းပြီး ပေါင်းစပ်တဲ့အခါမှာ အရသာတူညီမှုရှိစေတယ်။ နောက်ဆုံးထုတ်မတိုင်ခင် မူလ ရေထည့်ပြီး အနည်းငယ်ဖျော့စေတယ်။ filter လုပ်ပြီး အသွင်အပြင် လှစေတယ်။

စုဆောင်းသူများနှင့် ပရိသတ်အတွက် ထူးခြားမှု

ဝီစကီဟာ သောက်ဖို့ပဲ မဟုတ်ဘူး၊ စုဆောင်းဖို့လည်း တန်ဖိုးရှိတယ်။ Macallan ရဲ့ Lalique crystal decanter လို ကန့်သတ်ထုတ်ဝီစကီတွေက စျေးကြီးစွာ ရောင်းတယ်။ Dalmore constellation လိုလည်း ရှားပါးပြီး အနုပညာဆန်တဲ့ ပက်ကေ့ဂျ်တွေ ထုတ်တယ်။ Port Ellen နဲ့ Brora လို ပိတ်သိမ်းသွားတဲ့ စက်ရုံထုတ်ဝီစကီတွေကလည်း collectors တွေကြားမှာ တန်ဖိုးကြီးတယ်။ ဒါတွေဟာ သာမန် အရက်မဟုတ်ဘဲ သမိုင်း၊ ရှားပါးမှုနဲ့ လက်ရာဆန်းမှုကို တန်ဖိုးထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေဖြစ်တယ်။

ယနေ့ကမ္ဘာနှင့် အနာဂတ်

ယနေ့တွင် ဝီစကီက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ယဉ်ကျေးမှုသံတမန်တစ်ခုဖြစ်နေတယ်။ distillery တွေကို သွားလည်ပြီး လက်တွေ့ စမ်းသပ်သောက်ဖို့ ခရီးသွားလုပ်သူများများလာတယ်။ စက်ရုံတွေကလည်း ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု လျော့ချဖို့ CO₂ လျော့ဖို့နဲ့ ရေသုံးစွဲမှု လျော့ဖို့ ကြိုးစားနေတယ်။ အာရှ၊ အမေရိကန် စတဲ့ ဈေးကွက်အသစ်တွေက ဝီစကီကို ထပ်ပြီး လူသိများစေတယ်။ ဝီစကီက အနာဂတ်မှာလည်း အနုပညာ၊ ရိုးရာနဲ့ စက်မှုခေတ်သစ်တို့ ပေါင်းစပ်တဲ့ အရာတစ်ခုလို ဆက်ရှိနေပါလိမ့်မယ်။

အဓိကအချက် ၄ ခု

s• စင်ဂယ် မော့လ် ဝီစကီသည် စကော့တလန်မှာပဲ ထုတ်လုပ်သည်။• ဒေသငါးခုတွင် အနံ့အရသာကွဲပြားသည်။• Macallan, Glenfiddich, Lagavulin က ဝီစကီဈေးကွက်မှာ ထင်ရှားသည်။• အိုက်ဘူးထဲ အရွယ်ရောက်စေခြင်းက အရသာ ပြောင်းလဲစေတယ်။